NBA'de Avrupa hakimiyeti

“2000’lerin ikinci yarısına kadar ABD’de Avrupa basketboluna ve Avrupalı basketbolculara karşı tepeden bir bakış vardı. Ancak dengeler değişti ve son 4 sezonda iki farklı Avrupalı oyuncunun NBA’de en değerli oyuncu seçildiğini gördük. Yani anlayacağınız, ABD’de bazı algılar kırılıyor…”
 
Bundan bir 30 sene önce herhangi bir Avrupalı oyuncunun bir NBA takımını sırtlayacağını ve bir gün Avrupa ülkesinin uluslararası bir turnuvada ABD Milli Takımı’nı yeneceğini söyleseniz, herhalde gülerlerdi. Ama öyle böyle değil!
 
Ancak bunların hepsi oldu. 1980’lerin ikinci yarısından itibaren bir elin parmağını geçmeyen Avrupalı oyuncu, NBA’de oynayabileceklerini gösterdi. O dönem SSCB’ye bağlı olan Litvanya’da Arvydas Sabonis, Eski Yugoslavya’dan Vlade Divac ve basketboluna doymadan aramızdan erken ayrılan Drazen Petrovic, tam anlamıyla NBA’de oynayan ilk Avrupalı süperstarlardı.
 
Fakat üç oyuncuya da bakacak olursak... Petrovic, Blazers’ta bir bench oyuncusu olmanın ötesine gidemedi. New Jersey Nets’te yıldızdı; ama takımı belli bir seviyeye kadar çıkarabiliyordu. Arvydas Sabonis, kariyerinin son demlerinde ve %100 sağlıklı olmadığı bir şekilde NBA’e geldi; buna rağmen Portland Trail Blazers’ı sırtladı. Takımın lideri olduğu zamanda Blazers, Clyde Drexler sonrasında neticeye gidemedi. Daha sonra Sabonis’in yanına Jermaine O’Neal, Scottie Pippen, Rahseed Wallace gibi isimler geldi ve çıkış oldu.
 
Divac ise Lakers’ta Magic Johnson ve James Worthy’nin gölgesindeydi. Kobe Bryant takası sonrasında Charlotte’ta da takıma ciddi bir liderlik gösterdiğini söyleyemeyiz. Kings’te oynadığı zaman da Chris Webber’ın destekçisiydi.
 
Ancak daha sonra bu Avrupalı algısı yıkılmaya başladı. 2000’lerde her ne kadar birinci yıldız Tim Duncan olsa da, San Antonio Spurs’ü sürükleyen ikinci isim Fransız oyun kurucu Tony Parker’dı ve 2007’deki şampiyonlukta, final serisinin en değerli oyuncusu oldu. 2006-2007 sezonunda en değerli oyuncuydu. 2011 yılında Dallas Mavericks’in ilk ve tek şampiyonluğunda da Dirk Nowitzki; Tony Parker gibi Finaller MVP’si olmaya layık görüldü. Hem de Nowitzki takımın lideriydi. Bunlar ilk kıvılcımlardı.
 
Şimdi ise sadece 1-2 takımda değil, birkaç NBA takımında ABD’li olmayan oyuncuların lider konumunda olduğunu görüyoruz. Bu listeye bir bakalım...

Dallas Mavericks – Luka Doncic (Slovenya)
Denver Nuggets – Nikola Jokic (Sırbistan)
Milwaukee Bucks – Giannis Antetokounmpo (Yunanistan)
Minnesota Timberwolves – Karl-Anthony Towns (Dominik Cum. kökenli)
Oklahoma City Thunder – Shai Gilgeous-Alexander (Kanada)
Orlando Magic – Franz Wagner (Almanya)
Philadelphia 76ers – Joel Embiid (Kamerun)
Sacramento Kings – Domantas Sabonis (Litvanya)
Toronto Raptors – Pascal Siakam (Kamerun)
Utah Jazz – Rudy Gobert (Fransa)
 
Listeye baktığımız zaman, NBA’deki her 3 takımdan birinin en öne çıkan ismi ABD dışından. Bu 10 takımdan 6’sı, Avrupalı oyuncuların önderliğinde ilerliyor. Bu isimlerden üçü, sezonun en iyi beşine seçildi.
 
MILWAUKEE'YE BİR YUNAN HAKİM GIANNIS ANTETOKOUNMPO

Onunla ilgili birçok hikâye anlatıldı, yazıldı… Bizim burada anlattığımız kişi, Milwaukee Bucks’ın basketbolda 50 yıllık hasretine son verenlerin başında geliyor. Ben işin başka bir tarafından bakacağım.
 
Yunanistan, Avrupa basketbolunun birçok döneminde üst düzeyde oldu. Hatta Yunan Milli Takımı, 2006 yılında yıldızlar topluluğu ABD'nin Japonya’daki Dünya Kupası’nda, yarı finalde mağlup etmişti. Ne ironidir ki, o Yunanistan takımından sadece Vassilis Spanoulis NBA yolcusu oldu. Fakat Avrupa’ya damga vurmuş Spanoulis, 2006-2007 sezonunda, Houston Rockets forması ile sadece 31 maça çıktı, hiçbirinde ilk 5 başlamadı ve 2.7 sayı ortalaması tutturdu. Diğer ortalamaları 1’in altındaydı.
 
Zaten Yunan basketbolunda, NBA’in zıttı denilecek bir oyun anlayışı hakim. Fakat Giannis Antetokounmpo, her ne kadar kökeni Nijerya olsa da Yunanistan’dan çıkan bir basketbolcu. Giannis; atletizmi, hızı, çabukluğu ve gücü ile diğer Yunan basketbolcularından çok daha farklı olduğunu gösterdi. İşte bu özelliği onu Milwaukee Bucks’a götürdü.
 
Shaquille O’Neal’ın, Greek Freak'i bir sonraki Superman olarak göstermesi de tesadüf değil. Giannis bir uçtan diğer uca uçuyor. Defansta bir bölüm sonu canavarına dönüşüyor. 2016-2017 sezonunda en çok gelişme gösteren oyuncu oldu. 2019-2020 sezonunda yılın savunmacısı seçildi. 2018-2019 ve 2019-2020 sezonlarında da MVP oldu. Daha sonra da geçen yıl Bucks’ı NBA şampiyonluğuna taşıdı ve Finaller MVP’si seçildi.
 
Giannis bu sezon Khris Middleton’ın yokluğunu play-off’ta hissetti ve Celtics engelini aşamadılar. Evet, önemli ABD’li oyuncular Bucks’ta kritik görevlerde. Middleton, Brook Lopez vs. Ama bu takım, Giannis Antetokounmpo üzerine kurulu. Eskiden bir Yunan oyuncuya NBA takımı teslim edilmezdi. Şimdi bir Yunan süperstar Milwaukee’yi sırtlıyor ve şampiyon da yaptı.
 
NOWITZKI'DEN SONRA: LUKA DONCIC
 
Dallas Mavericks, NBA’de Avrupalı önderliğinin öncü takımı desek yalan olmaz. 2000’lerde Alman efsane Dirk Nowitzki, ligde ortaya koyduğu performansla, şu an normal gözüken üçlükçü uzun forvet tanımının nadir görülen parçalarından biriydi. Mavs’ı 2011’de şampiyonluğa taşıdı; ama Nowitzki’nin emekliliğinden sonra Dallas’ın lider konumunda bir oyuncu boşluğu oluştu. Tam da bu noktada, 2018’de Real Madrid’i EuroLeague şampiyonu yapanların başındaki genç Luka Doncic, Atlanta Hawks tarafından seçildi. Ama bir takas ile Doncic Dallas’a geçti.
 
Onun bırakın bir takıma liderlik yapmayı, NBA için pek sert bir oyuncu olmayacağı düşünüldü. Bu düşünceye kendimi dahil ediyorum. Real’de canlı izlediğim Doncic, Avrupa’da genç yaşta büyük oynadı; bu kabuldür. Ama büyütüldüğünü düşündüm. Luka Magic bunun aksini ispatladı. çaylak sezonunda 21.2 sayı, 7.8 ribaund ve 6 asist ortalamalarıyla yılın çaylağı seçildi. Üzerine ekledi ve şu an Dallas, uzun zaman sonra Batı Konferansı Finalleri’ne çıktıysa, bunun büyük bir kısmını Doncic’e borçlu.
 
Luka Doncic’in teknik özelliğine bir şey diyemem. Sadece lige adaptasyonu ve ABD’lilere karşı nasıl meydan okuyacağı bende bir merak konusuydu. Benim ölçeğimde %60’lık bir cevap verdi. Doncic’in MVP olması ve yüzük takması, onu daha da üst seviyeye çıkaracaktır. Doncic’in inatçı yapısı, azmi, kararlılığı devam ettiği sürece ve ciddi bir sakatlık yaşamadıkça, NBA tarihinin gelmiş geçmiş en iyi 20 oyuncusu arasına girebilir.