Kimin başarısı?

"Takım sporlarında sık rastladığımız durumlardan bir tanesi de 'başarının bireysel mi, yoksa takıma mı ait olduğuna' dair tartışmalardır. Bu durumlarda bireysel başarıya sahip olan sporcuların psikolojisini etkilemektedir. Basketbolda bir takım sporu olduğu için bu durumlar sık yaşanmaktadır."
 
Bir takım içerisinde yer aldığınızda 'biz' bilincinin gelişmesi gerekir. Bu bilinç bazen çocukluktan kazanılabileceği gibi bazen de yıllar sonra profesyonel eğitimlerle takım içerisinde de kazanılabilir. Özellikle son zamanlarda bu bilincin gelişmesi için ciddi çalışmalar yapan takımlar var. Bunun için spor psikologları, takım koçları ve antrenörler hep birlikte çalışmalar yürütmekte... 
 
Sizce takım başarısı mı, yoksa bireysel başarı mı? İkisinin de ayrı ayrı avantajları ve dezavantajları bulunuyor. İkisinden birine atfetmek aslında çok sağlıklı olmayabiliyor. İşte bu durumun sporcu üzerindeki etkilerine bakalım.
 
Kişisel başarının takıma atfedilmesi sporcunun psikolojisini nasıl etkiliyor? Bu tarz durumlarda kişi başarılarının görülmesini isteyebiliyor ve takdir görme ihtiyacı içerisinde oluyor. Bu başarının görülmesi ve onaylanması durumu çeşitli şekillerde telafi edilebiliyor. 
 
Bu konuya dikkatlice yaklaşan takım koçları, bu durumu kaçırmayabiliyor. İstekler ve beklentiler kişiden kişiye göre değişiklik gösteriyor. Bazısı övgü, onaylanma, ön plana çıkma, ait olma, takım lideri olma gibi isteklerle yetinebilirken bazıları da maddi yönden telafi edilmesinden yana olabiliyor. Bazıları basında, sosyal medyada takımının onu ön plana çıkarmasını bekleyebiliyor. 
 
Ancak ne yazık ki bu ve benzeri olumlu pekiştiriciler her zaman gelmeyebiliyor. Gelmediğinde de sporcular hayal kırıklığı yaşayabiliyor. Başarısının görülmediği durumlarda basketbolcular da psikolojik anlamda etkilenebiliyorlar. Görülmeme hâli uzun sürdüğünde motivasyonda düşüş gözlenebiliyor. Hatta bazı durumlarda haklarının yenildiği düşünülerek başka takımlara transfer olmak isteyebiliyorlar. 
 
Çok fazla pekiştirildiği zamanda da birçok takım içi problem ortaya çıkabiliyor. Bu sefer de kişinin toplumca bilindiği şekliyle egosal davranışları artmış olabiliyor. Takım içerisinde bireyleşme ön plana çıkabiliyor. Hatta yine çok fazla pekiştirildiğinde kişinin o takımı terk edip daha da başarılı olabileceği başka takımlara geçme cesareti ve isteği özgüveniyle birlikte artmış olabiliyor. Bu sebeple takım içerisinde başarı hem ödüllendirilmeli hem de öyle bir şekilde dengeli olmalı ki; bütünlük bozulmasın, adaletsizlik yaratmasın. 
 
Kişilerin ödüle, başarıya, takım iş birliğine nasıl karşılık verebilecekleri de birçok faktöre bağlı olmakla birlikte kültürden, ekonomik durumdan, sosyal ortamdan, aile yaşantısından, büyüdüğü toplumdan ve eğitim durumundan çok fazla etkilenmektedir. Bu sebeple takım psikologları takım içerisindeki basketbolcularla çok iyi diyalog halinde olup motivasyonu nasıl dengede tutacağına dair rol oynamalıdır. 
 
Eğer siz de bir basketbolcu olarak başarınızın ön planda olmadığını düşünüyorsanız, takım içerisinde ödül ve onaylanma dağılımının iyi yapılmadığına dair takımınızla konuşmalısınız. Hiç geri bildirim vermeden takımdan ayrılmak yerine geri bildirim vermelisiniz ve aslında kendi içinizde de 'BEN' demek yerine 'BİZ' demenin neden sizi rahatsız ettiğini de sorgulamalısınız. Acaba gerçekten yeterince onaylanmıyor musunuz; yoksa başarılarınızı paylaşırken biraz zorlanıyor musunuz? 
 
İşte bunun cevabı kendi içinizde sağlıklı bir 'BEN' oluşturmanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca profesyonel bir basketbolcunun hedeflerinden bir tanesi de maçı kazanmak ve takımı başarıya ulaştırmak olmalıdır. Bunu da takım bilinci içerisinde yapmalıdır. Siz de bunları yaparken zorlanıyorsanız, bu size kendinizle ilgili rahatsızlık yaratan bir durumu hatırlıyor olabilir. Ayrıca sürekli ön plana çıkma isteğinize neden olabilir ve ilişkilerinizi zedeleyebilir. Ancak atak olma isteğiniz hiç olmazsa da silik bir pozisyonda olabilirsiniz. İşte bu dengeyi kurabilmek sizi başarıların yüküyle baş edebilen profesyonel bir basketbolcu yapacaktır.